Türkeli, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nde, Sinop iline bağlı bir sahil ilçesidir. Sinop şehir merkezinin batısında, Karadeniz kıyısında yer alır. Doğusunda Ayancık, batısında Kastamonu'nun Çatalzeytin ilçesi, güneyinde ise Taşköprü ilçesi ile çevrilidir. İlçenin yüzölçümü 263 km² olup, 2022 yılı itibarıyla toplam nüfusu 16.006'dır.
🏛️ Tarihçe
Türkeli'nin tarihi, M.Ö. 70'li yıllarda Romalıların, M.S. 395 yılında Bizanslıların egemenliğiyle başlar. 1214 yılında Selçuklu Türklerinin hâkimiyetine giren bölge, daha sonra İsfendiyaroğulları Beyliği'nin yönetimine geçmiş ve 1461 yılında Fatih Sultan Mehmet'in Sinop'u almasıyla Osmanlı topraklarına katılmıştır.
İlçenin eski adı "Yarna" olup, sahilde batan bir gemi kalıntısına atfen "Gemiyanı" olarak da anılmıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarında Ayancık ilçesine bağlı bir bucak olan Türkeli, 1 Mayıs 1957 tarihinde ilçe statüsüne kavuşmuştur.
🌍 Coğrafya ve Doğa
Türkeli, Karadeniz ikliminin etkisi altındadır; yazları serin, kışları ılıman ve her mevsim yağışlıdır. İlçe, İsfendiyar Dağları'nın Karadeniz'e ulaştığı noktada, sahil şeridinde kurulmuştur. Sahilden iç kesimlere doğru yükselen araziler, zengin ormanlarla kaplıdır. Bu ormanlarda çam, köknar, kayın, gürgen, meşe, kestane, kavak ve dişbudak gibi ağaç türleri bulunur.
İlçenin önemli akarsuları arasında Cible Çayı, Akçay Çayı ve Helaldı Çayı bulunmaktadır. Bu çaylar, ilçenin doğal güzelliklerine katkı sağlar.
🌾 Ekonomi ve Kültür
Türkeli'nin ekonomisi tarım, ormancılık ve balıkçılığa dayalıdır. İlçede mısır ve buğday üretimi öne çıkar; ayrıca kestane, zeytin ve armut gibi meyve üretimi de yapılmaktadır. Arıcılık faaliyetleri de önemli olup, bal ve balmumu üretimiyle dikkat çeker.
Kültürel olarak, ilçede geleneksel Karadeniz yaşam tarzı hâkimdir. Yöresel festivaller ve etkinlikler, halkın sosyal yaşamında önemli yer tutar.
🏞️ Gezilecek Yerler
- Çatak Kanyonu ve Şelaleleri: Doğa yürüyüşleri ve piknik için ideal bir alan sunar.
- Güzelkent (Helaldı): Karadeniz kıyısında yer alan bu belde, doğal plajları ve balıkçılık faaliyetleriyle tanınır.
- Zindan Ormanları: Zengin bitki örtüsü ve doğal yaşamıyla dikkat çeker.
🚗 Ulaşım
Türkeli, Sinop şehir merkezine yaklaşık 95 km uzaklıktadır. İlçeye karayolu ile ulaşım sağlanmaktadır. Ayrıca, çevre köy ve beldelerle bağlantılı yol ağı mevcuttur.
Türkeli, doğal güzellikleri, tarihi geçmişi ve Karadeniz'e özgü kültürel yapısıyla keşfedilmeye değer bir ilçedir.
